قلعه بهستان یا دودکش جن

قلعه بهستان یا دودکش جن

مسیر دسترسی به قلعه بهستان
برای رسیدن به یکی از جالب‌ترین و عجیب‌ترین قلعه‌های ایران که یادگاری است به جا مانده از دوره‌‌ی ماد در ایران، باید از زنجان ۱۱۳ کیلومتر به سمت غرب و شهر ماهنشان و روستای بهستان برویم.

وجه تسمیه نام قلعه بهستان
کهن دژ بهستان یکی از ۲۰ قلعه‌ی تاریخی منطقه ماهنشان است که به دلیل مجاورت با روستای بهستان به این اسم نامگذاری شده است.

علت و نحوه ساخت قلعه بهستان
این قلعه در واقع یک پدیده زمین شناسی منحصر به‌فرد به نام دودکش جن است که بر اثر رسوب گذاری املاح در دوره‌های مختلف زمین‌شناسی ایجاد شده و در نهایت با پایین رفتن سطح آب‌ها به صورت خشکی پدیدار شده و عوامل مختلف فرسایش مانند باد و آب و گرما و سرما این اثر طبیعی را به شکلی که امروزه مشاهده می‌کنیم درآورده است که توسط انسان به صورت دست‌کند در دل این اثر طبیعی، غارها و راهروها و اتاق‌ها و دالان‌هایی مختلف ایجاد شده است. همچنین قرار گرفتن این قلعه در حاشیه رودخانه قزل اوزن به استراتژیک بودن موقعیت این اثر افزوده است. همه این‌ها باعث شده تا این اثر به عنوان دژی مستحکم برای جنگ و دفاع در برابر حملات دشمنان در دوران مختلف تاریخی مورد استفاده قرار بگیرد.

ساکنین تاریخی قلعه بهستان
مادها اولین ساکنین این قلعه تاریخی بودند و اولین شهرهای خود در فلات ایران را در حاشیه رودخانه قزل اوزن ساختند. در دوره افشاریه این منطقه محل استقرار ایل افشار بوده است که بیشتر در حاشیه رودخانه قزل ‌اوزن ساکن بودند. سفال‌هایی در این قلعه پیدا شده‌اند که مربوط به دوران اسلامی است. وجود سفال‌های بدون لعاب ساده و طرح زینتی و تنها دارای شکل‌های هندسی،‌ همچنین پیدا شدن قطعات سفال‌هایی با زیرلعاب‌هایی با رنگ سبز و کرم، حیات در این قلعه را تا قرون پنجم هجری قمری مصادف با دوره اسلامی به خوبی به اثبات می‌رساند.

قلعه بهستان یا دودکش جن در افسانه‌ها وداستان‌های محلی
شکل عجیب این قلعه با ستون‌ها و مناره‌های سنگی طبیعیش باعث به وجود آمدن باورها و افسانه‌هایی نیز در میان مردم محلی منطقه شده است. عده‌ای اعتقاد دارند که بر بالای این مناره‌های سنگی عجیب دیوها استراحت می‌کنند و دل این ستون‌ها اجنه ساکن هستند و این ستون‌های سنگی دودکش خانه‌هایشان است.